Ruins Maniacs: Fabryka Dynamit Actien Gesellschaft Christianstadt

Kombinat DAG w Krzystkowicach jest chyba największym obiektem, który dotychczas mieliśmy przyjemność zwiedzać. Ogromny obszar, ilość oraz różnorodność zabudowań, ich stan, możliwość swobodnej eksploracji (prawie swobodnej, ponieważ część kombinatu jest aktualnie w rękach Wojska Polskiego i utworzona jest tam jednostka), bardzo małe zainteresowanie innych ludzi ( przez kilka godzin spędzonych w kombinacie nikogo nie spotkaliśmy) to wszystko ma wpływa na bardzo dużą atrakcyjność fabryki.

Eksplorując takie obiekty należy dobrze się przygotować. Nie chodzi tu o sprzęt (choć też jest bardzo ważny!) ale o dokładną mapę, współrzędne GPS budynków wartych zwiedzenia. My nie mieliśmy takiej mapy i troszkę poszliśmy "na żywioł". Przy zwiedzaniu tak rozległych lokacji ( powierzchnia 20 km2 ) jest odczuwalny brak przygotowania, trochę błądziliśmy, ale na szczęście mamy XXI wiek, smartfony i internet. Pomimo braku przygotowań udało się nam zwiedzić sporą część obszaru. Zajęło nam to kilka godzin. Pierwsze wrażenia po wyjściu z samochodu to grobowa cisza, spokój oraz brak innych ludzi. Stan ten utrzymywał się przez całe nasze zwiedzanie, nie spotkaliśmy ani jednego człowieka, natomiast wystraszył nas sporych rozmiarów jeleń, który wyskoczył zza budynku. Chyba był równie zaskoczony naszą obecnością jak my jego. Z racji tego, że nie zobaczyliśmy wszystkiego m.in. budynku straży pożarnej czy ogromnych silosów na pewno wrócimy do Krzystkowic.

Budowa fabryki rozpoczęła się w 1939 roku, natomiast faza projektowa rozpoczęła się już w 1936 roku. Była to odpowiedź na ciągłe zapotrzebowanie Wehrmahtu na materiały wybuchowe. Fabryka zajmowała się produkcją takich substancji jak nitroceluloza, heksogen, proch. Miesięcznie mogła wyprodukować około 900 ton nitrocelulozy, 650 ton prochu, Do budowy kompleksu oraz w czasie późniejszej działalności wykorzystywano pracowników przymusowych i więźniów obozu Gross-Rosen. Fabryka była samowystarczalna. Była tu elektrownia zasilająca wszystkie budynki, oczyszczalnia ścieków, węzeł kolejowy którym dostarczano potrzebne do funkcjonowania kombinatu surowce. Fabryka funkcjonowała nieprzerwanie do 8 lutego 1945, wtedy to opuścili zakład ostatni pracownicy uciekając przed Armią Czerwoną.

Po opuszczeniu przez niemiecką kadrę zakładu rozpoczyna się powolny proces dewastacji i grabieży obiektów. Zapoczątkowała to armia radziecka. Rosjanie zdemontowali wszystko co tylko się dało. Od instalacji, rurociągów po mniejsze maszyny, które nie zostały wywiezione przez Niemców, a wszystko to zostało przetransportowane na wschód. Późniejszym etapem był przekazanie terenów Skarbowi Państwa. Wtedy to część kombinatu zostaje przekształcona na jednostkę wojskową a także na zakład karny dla kobiet.

Zwiedzając DAG pamiętajmy, że należy patrzeć pod nogi. Jest bardzo dużo nie przykrytych studzienek, kanałów technicznych, w które łatwo wpaść. Należy też zachować spokój wchodząc do takich obiektów jak hale nitracyjne czy elektrownia. Tutaj możemy spaść z dużych wysokości na gruzowiska. Nie niszczmy, już i tak mocno zdewastowanych, budynków, niech inni mają szansę zobaczyć kombinat. Pamiętając o tym wszystkim można tu spędzić wiele godzin oglądając i wyobrażając sobie jak w czasie wojny fabryka funkcjonowała. Na koniec standardowo kilka zdjęć ukazujących obecny stan fabryki.